Jump to content

Melepone

Coordinates: 37°48′51″S 144°57′47″E / 37.81417°S 144.96306°E / -37.81417; 144.96306
From Wikipedia
Melepone
Vitoria
Itumalo Pisinisi Tutotonu ma le "Kings Domain"
Itumalo Pisinisi Tutotonu (CBD) ma le "Kings Domain"
Fale Nofoa'afi o Flinders Street
Fale Nofoa'afi o "Flinders Street"
Malumalu mo le Manatuaina
Malumalu mo le Manatuaina
Malae Kirikiti a Melepone
Malae Kirikiti a Melepone (MCG)
Fale Fa'aaliga a le Tupu
Fale Fa'aaliga a le Tupu
Itumalo Pisinisi Tutotonu ma le "Princes Bridge"
Itumalo Pisinisi Tutotonu (CBD) ma le "Princes Bridge"
Fa'afanua a le nofoaga tetele o Melepone
Fa'afanua a le nofoaga tetele o Melepone
Melepone is located in Australia
Melepone
Melepone
Numera Fa'amaopoopo37°48′51″S 144°57′47″E / 37.81417°S 144.96306°E / -37.81417; 144.96306
Aofa'i o Tagata5,207,145 (2023)[1] (2nd)
 • To'atele o Tagata521.079/km2 (1,349.59/sq mi)
Fa'atuina30 August 1835; 189 years ago (1835-08-30)
Maualuga31 m (102 ft)
Eria9,993 km2 (3,858.3 sq mi)(GCCSA)[2]
Sone TaimiAEST (UTC+10)
Taumafanafana (DST)AEDT (UTC+11)
Nofoaga
Malo Fa'aitumalo La'ititi31
Itumalo TeleBourke, Evelyn, Grant, Mornington
Itumalo mo Palota Fa'asetete55
Itumalo mo Palota Fa'afeterale23
Averesi Vevela Maualuga Averesi Vevela Maualalo Timuga Fa'aletausaga
20.2 °C
68 °F
9.7 °C
49 °F
515.5 mm
20.3 in
Itulagi o Melepone
Itulagi o Melepone

O Melepone (Igilisi: Melbourne) o se a'ai o Ausetalia, ma le laumua o Vitoria (Igilisi: Victoria, VIC). E tu lea a'ai i le talafatai i saute o Ausetalia, ma le ogatotonu o Vitoria. O le Eria o Melepone e tusa ma le 9,993 km2, ma e aofia ai le 31 tu'aina Malo Fa'aitumalo. O le igoa "Melepone" e ta'uina fo'i le itumalo "City of Melbourne".

Sa muamua ona nonofo Tagata Apoliki i le itulagi lenei. O aiga tetele sa auai ai le "Boonwurrung", "Woiwurrung" ma le "Wurundjeri". I le 1803, sa fa'avaeina e Peretania se Kolone i lea pitonu'u, ae e le'i umi ae toe ave'ese. Na toe fo'i mai tagata Peretania i le 1835, ma fa'atuina le a'ai fou o "Melbourne".[8] I le 1851, sa filia e le Tupu Vitoria Melepone mo le itumalo a le Kolone o Vitoria. Mai le vaitaimi lea se'ia o'o le 1890, sa auai Melepone i le fa'atosina auro, ma sa fa'ateleina le tamaoaiga a le a'ai.[9] Mai le 1901-1927, sa fa'atuina le Malo Feterale i totonu o Melepone, a'o fa'atali mo le fausina o Kenepera.[10]

I le taimi lenei, o Melepone e aofia ai aganu'u ese'ese a le lalolagi. E taua lea a'ai i faiga o tupe.[11] O Melepone e auai i vaega o a'ai e pitoisili ona lelei mo le olaga a tagata.[12]

E tele vaega o fale e tutu i Melepone. E auai ai fale mai le taimi fa'avitoria, se'ia o'o i fale maualuluga e to'atele i lea a'ai. O nisi fa'ailoga o Melepone e lavea ai le Malae Kirikiti a Melepone (MCG), ma le Fale Fa'aaliga a le Tupu.

E malosi le tu ma aga o Melepone. Sa taua latou i le fa'atupuina o le Lakapi Fa'aasusetalia, Tusiata, ma faiga o ata tifana. E manatuina fo'i faiga o musika ma fa'afiafiana. O le a'ai e talimalo i ta'aloga tetele a le lalolagi, e pei o le tu'uga ta'avale, Tenisi, ma le Olimipeka 1956.

O le malae va'alele o Melepone e lona lua i Ausetalia i le numera o tagata e malaga ane.[13] O le Uafu o Melepone e sili ona pisi i totonu o le atunu'u.[14] E lua Fale Nofoa'afi e pitoisili, "Flinders Street" mo malaga i totonu o le a'ai, ma "Southern Cross" mo malaga i pito mamao.

Fa'asinomaga

[Teuteu | edit source]
  1. "Greater Melbourne". Australian Bureau of Statistics. Archived from the original on 10 October 2023. Retrieved 28 March 2024.
  2. "2016 Census of Population and Housing: General Community Profile". Australian Bureau of Statistics. 2017. Archived from the original on 17 August 2021. Retrieved 28 September 2021.
  3. "Great Circle Distance between MELBOURNE and CANBERRA". Geoscience Australia. March 2004. Archived from the original on 4 June 2022. Retrieved 19 December 2016.
  4. "Great Circle Distance between MELBOURNE and ADELAIDE". Geoscience Australia. March 2004. Archived from the original on 4 June 2022. Retrieved 19 December 2016.
  5. "Great Circle Distance between MELBOURNE and SYDNEY". Geoscience Australia. March 2004.
  6. "Great Circle Distance between MELBOURNE and BRISBANE". Geoscience Australia. March 2004. Archived from the original on 20 December 2016. Retrieved 19 December 2016.
  7. "Great Circle Distance between MELBOURNE and PERTH". Geoscience Australia. March 2004. Archived from the original on 20 December 2016. Retrieved 19 December 2016.
  8. "History of the City of Melbourne" (PDF). City of Melbourne. November 1997. pp. 8–10. Archived (PDF) from the original on 8 May 2016. Retrieved 28 January 2018.
  9. Davidson, Jim (2 August 2014). "Rise and fall of British empire viewed through its cities". The Australian. Archived from the original on 14 January 2018. Retrieved 7 September 2018.
  10. "Commonwealth of Australia Constitution Act" (PDF). Department of the Attorney-General, Government of Australia. p. 45 (Section 125). Archived from the original (PDF) on 1 June 2010. Retrieved 11 September 2009.
  11. "GFCI 35 Rank". Long Finance. 20 August 2024. Retrieved 23 August 2022.
  12. Stephanie Chalkley-Rhoden (16 August 2017). "World's most liveable city: Melbourne takes top spot for seventh year running". Australian Broadcasting Corporation. Archived from the original on 16 August 2017. Retrieved 17 August 2017.
  13. "Melbourne Airport – Flight Information, Shopping & Parking". www.melbourneairport.com.au (in English). Retrieved 2024-08-13.
  14. "Government outlines vision for Port of Melbourne Freight Hub" (Press release). 2006. Archived from the original on 8 July 2012. Retrieved 26 July 2007.