Melepone
Melepone Vitoria | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Itumalo Pisinisi Tutotonu (CBD) ma le "Kings Domain" Fale Nofoa'afi o "Flinders Street" Malumalu mo le Manatuaina Malae Kirikiti a Melepone (MCG) Fale Fa'aaliga a le Tupu Itumalo Pisinisi Tutotonu (CBD) ma le "Princes Bridge" | |||||||||
Numera Fa'amaopoopo | 37°48′51″S 144°57′47″E / 37.81417°S 144.96306°E | ||||||||
Aofa'i o Tagata | 5,207,145 (2023)[1] (2nd) | ||||||||
• To'atele o Tagata | 521.079/km2 (1,349.59/sq mi) | ||||||||
Fa'atuina | 30 August 1835 | ||||||||
Maualuga | 31 m (102 ft) | ||||||||
Eria | 9,993 km2 (3,858.3 sq mi)(GCCSA)[2] | ||||||||
Sone Taimi | AEST (UTC+10) | ||||||||
Taumafanafana (DST) | AEDT (UTC+11) | ||||||||
Nofoaga | |||||||||
Malo Fa'aitumalo La'ititi | 31 | ||||||||
Itumalo Tele | Bourke, Evelyn, Grant, Mornington | ||||||||
Itumalo mo Palota Fa'asetete | 55 | ||||||||
Itumalo mo Palota Fa'afeterale | 23 | ||||||||
|
O Melepone (Igilisi: Melbourne) o se a'ai o Ausetalia, ma le laumua o Vitoria (Igilisi: Victoria, VIC). E tu lea a'ai i le talafatai i saute o Ausetalia, ma le ogatotonu o Vitoria. O le Eria o Melepone e tusa ma le 9,993 km2, ma e aofia ai le 31 tu'aina Malo Fa'aitumalo. O le igoa "Melepone" e ta'uina fo'i le itumalo "City of Melbourne".
Sa muamua ona nonofo Tagata Apoliki i le itulagi lenei. O aiga tetele sa auai ai le "Boonwurrung", "Woiwurrung" ma le "Wurundjeri". I le 1803, sa fa'avaeina e Peretania se Kolone i lea pitonu'u, ae e le'i umi ae toe ave'ese. Na toe fo'i mai tagata Peretania i le 1835, ma fa'atuina le a'ai fou o "Melbourne".[8] I le 1851, sa filia e le Tupu Vitoria Melepone mo le itumalo a le Kolone o Vitoria. Mai le vaitaimi lea se'ia o'o le 1890, sa auai Melepone i le fa'atosina auro, ma sa fa'ateleina le tamaoaiga a le a'ai.[9] Mai le 1901-1927, sa fa'atuina le Malo Feterale i totonu o Melepone, a'o fa'atali mo le fausina o Kenepera.[10]
I le taimi lenei, o Melepone e aofia ai aganu'u ese'ese a le lalolagi. E taua lea a'ai i faiga o tupe.[11] O Melepone e auai i vaega o a'ai e pitoisili ona lelei mo le olaga a tagata.[12]
E tele vaega o fale e tutu i Melepone. E auai ai fale mai le taimi fa'avitoria, se'ia o'o i fale maualuluga e to'atele i lea a'ai. O nisi fa'ailoga o Melepone e lavea ai le Malae Kirikiti a Melepone (MCG), ma le Fale Fa'aaliga a le Tupu.
E malosi le tu ma aga o Melepone. Sa taua latou i le fa'atupuina o le Lakapi Fa'aasusetalia, Tusiata, ma faiga o ata tifana. E manatuina fo'i faiga o musika ma fa'afiafiana. O le a'ai e talimalo i ta'aloga tetele a le lalolagi, e pei o le tu'uga ta'avale, Tenisi, ma le Olimipeka 1956.
O le malae va'alele o Melepone e lona lua i Ausetalia i le numera o tagata e malaga ane.[13] O le Uafu o Melepone e sili ona pisi i totonu o le atunu'u.[14] E lua Fale Nofoa'afi e pitoisili, "Flinders Street" mo malaga i totonu o le a'ai, ma "Southern Cross" mo malaga i pito mamao.
Fa'asinomaga
[Teuteu | edit source]- ↑ "Greater Melbourne". Australian Bureau of Statistics. Archived from the original on 10 October 2023. Retrieved 28 March 2024.
- ↑ "2016 Census of Population and Housing: General Community Profile". Australian Bureau of Statistics. 2017. Archived from the original on 17 August 2021. Retrieved 28 September 2021.
- ↑ "Great Circle Distance between MELBOURNE and CANBERRA". Geoscience Australia. March 2004. Archived from the original on 4 June 2022. Retrieved 19 December 2016.
- ↑ "Great Circle Distance between MELBOURNE and ADELAIDE". Geoscience Australia. March 2004. Archived from the original on 4 June 2022. Retrieved 19 December 2016.
- ↑ "Great Circle Distance between MELBOURNE and SYDNEY". Geoscience Australia. March 2004.
- ↑ "Great Circle Distance between MELBOURNE and BRISBANE". Geoscience Australia. March 2004. Archived from the original on 20 December 2016. Retrieved 19 December 2016.
- ↑ "Great Circle Distance between MELBOURNE and PERTH". Geoscience Australia. March 2004. Archived from the original on 20 December 2016. Retrieved 19 December 2016.
- ↑ "History of the City of Melbourne" (PDF). City of Melbourne. November 1997. pp. 8–10. Archived (PDF) from the original on 8 May 2016. Retrieved 28 January 2018.
- ↑ Davidson, Jim (2 August 2014). "Rise and fall of British empire viewed through its cities". The Australian. Archived from the original on 14 January 2018. Retrieved 7 September 2018.
- ↑ "Commonwealth of Australia Constitution Act" (PDF). Department of the Attorney-General, Government of Australia. p. 45 (Section 125). Archived from the original (PDF) on 1 June 2010. Retrieved 11 September 2009.
- ↑ "GFCI 35 Rank". Long Finance. 20 August 2024. Retrieved 23 August 2022.
- ↑ Stephanie Chalkley-Rhoden (16 August 2017). "World's most liveable city: Melbourne takes top spot for seventh year running". Australian Broadcasting Corporation. Archived from the original on 16 August 2017. Retrieved 17 August 2017.
- ↑ "Melbourne Airport – Flight Information, Shopping & Parking". www.melbourneairport.com.au (in English). Retrieved 2024-08-13.
- ↑ "Government outlines vision for Port of Melbourne Freight Hub" (Press release). 2006. Archived from the original on 8 July 2012. Retrieved 26 July 2007.