Faiga faufale

From Wikipedia
Fa'atulagaina o se Ofisa a le Nautele 'o le 19, Faletalimalo i le Muamua o Aberdeen
Tama'ita'i Tahiti i Tórshavn, Faroe Islands, Aokuso 2009
Curriculum of Naval Architecture
Tausisi e ala i le Ofisa Nautele e o'o ai le ata o le faʻamau faʻapitoa

O le ofisa nautele, pe nautele fesoasoani, o se suʻesuʻega nautele e faʻatino i ai ni mea o le mekanika, umeme, umetotia, fesoʻotaʻiga i taimi o le taumafa, faʻatalanoa, galuega faʻapea le feau faʻailoga e faʻaaoga i le faʻaauau o le faʻatalanoaga nautele, agai i le faia o vaa tau, faʻataualoa ma le galuega o vaa tau ma mea tau. O le ofisa nautele e tuʻuina i ai le tatalaina ma le faʻatino, feau faʻatino, faʻatasi ma le ata, galuega galuega (faʻamatalaga) ma faʻamatalaga i soʻo se aso o le olaga o se vaa tau. O le faʻatauina o le vaa tau, le ata faʻatino, galuega, galuega, galuega ma le galuega faʻataʻuta, faʻataʻutāfuga ma le faʻagaluega, lana faʻataʻutāfuga ma le tusitusi ma le tanoaʻi atu o le galuega matagofie. O lea galuega lea ua faʻatonutonu mo vaa e faʻatauina (ma faʻamanatu e faʻatino, faʻasa ola, faʻatau, po o le ripara). O le ofisa nautele e tuʻuina i ai le faʻatulagaina o tulafono saogalemu ma tulafono faʻavalevale ma le faamamalu ma le avanoa ma le faʻamau o galuega faʻatau vaa e mafai ai ona tutupu ma faʻatupe mai ai i tulafono ma le vaʻa e le mafai ona faʻamamaluina o faʻavaega.

O le laumata'u o se vaa tau faʻatasi e teʻi i le vai mo le galuega faʻapea

Tulaga Fa'atino[Teuteu | edit source]

O le upu 'vessel' o lo'o tu'uina ai pea uma le lautele o vaa, maualuga lelei e tau i le vasa ma vaa to'a, ae fa'apea le vaa leaga, vaa WIG ma seaplanes, e faʻaaogaina poʻo e mafai ona faʻaaoga i le avanoa o le taumafa i le vasa. O faʻamaluaga faʻamatalaga o le ofisa nautele e toʻatele i lenei faigofie.

Hydrostatics[Teuteu | edit source]

Faʻamatalaga o le Suʻesuʻega o le vaa e faʻasaʻo ai le laumataʻu

O le hydrostatics e faʻatonutonu i ai le soifua o le vaa i taimi o le agi i le vasa ma lona malosi e mafai ona tuʻu ai. O le mea lea e faʻapea ai i le faʻamamalu o le tino, faʻatino, ma isi faʻamau hydrostatic e pei o le trim (le tau o le tau o le vaa i le totonu) ma le stability (le malosi o le vaa e faʻatino i le tino i le fafo i le maea o le agi, vasa, poʻo le lautele o le vaa).

Hydrodynamics[Teuteu | edit source]

  • O le hydrodynamics e faʻatonutonu i le agi o le vasa i le seu o le laumataʻu o le vaa, le paeʻā, ma le fatafata, ma i luga o mea e tusa ai le vaʻa auala taʻitasi poʻo rāma, pe a faʻamauina i tua o le paʻuʻauʻau.
  • O le faʻatino ma le faʻasea o le vaa, ma le propulsion, e faʻatonutonu i le faʻatino e faigofie ai le galuega i le vasa, faʻaʻaupuga uma lona tino e tusa ai le agi o le vasa i luga o le laumataʻu. O le faigofiega o le manatu o le laʻitiitia i le galuega o le vaa.
  • O le galuega a le mea vaʻa e faʻaaogaina e tautuana vaa i luga o le vasa ma aumaia ai i le vaʻa, e faʻaaogaina ai le propeller, thrusters, ma le jet vasa, poʻo le seʻetaga.
  • O lea galuega e aofia ai le laʻitiitia i le aloaʻia o le vaʻa i luga o le vasa, e pei o le sua, ona alu atu ai i le vaʻa i luga o le vasa e faʻatausala, thrusters, jet vasa, fola, ma isi. O le tofa galuega saʻo pe a talafeagai i vaʻa faigaluega, pe a faʻamalosia i tua o le faʻasaʻo, pe a faʻatetele ai le sulu a le vaa ma le laʻau tuʻuga. E tatau ona faʻaalu atu i luga o le auala ma faʻatetele i le tino ma le lauga o le vaa.

Fa'aaoga o le vasa ma Faʻatino[Teuteu | edit source]

I le taimi o le vaʻa e leʻi maua e le vasa, o le tino e mafai ona galue i le 6 mataupu o le faʻaaogā o le tino, e faʻaopopoina i le tino mo le faʻatoʻaga poʻo le fesoasoani.

  • O le faʻatoʻaga i le loto-tino ma lona tilotilo i le tulaga i tua ma lona tilotilo i luma o le vaa, o lea e tatau ona faʻafofogaina e le faʻagata le faʻaaogā 'surge'.
  • O le faʻatoʻaga i le itulau ma lona tilotilo, o lea e tatau ona faʻafofogaina e le faʻagata le faʻaaogā 'sway'.
  • O le faʻatoʻaga i luga ma lona tilotilo i lalo, o lea e tatau ona faʻafofogaina e le faʻagata le faʻaaogā 'heave'.
  • O le tausisia i le mālō i se axe itulau, o lea e tatau ona faʻafofogaina e le faʻagata le faʻaaogā 'trim' poʻo 'pitch'.
  • O le tausisia i le tino ma lona tilotilo i tua ma lona tilotilo i luma, o lea e tatau ona faʻafofogaina e le faʻagata le faʻaaogā 'heel' poʻo 'roll'.
  • O le tausisia i le axe i luga, o lea e tatau ona faʻafofogaina e le faʻagata le faʻaaogā 'yaw'.

O le faʻatino mo le laʻitiitia i tua o le tino mo le laʻitiitia, o lea e tatau ona faʻatino e tusa ai le nofoaga i luga o le mataupu o le graviti ma le meta-center i tua o le tino. I se isi itua, o le faʻamalosiina o le graviti o le vaa, o le auaunaga i lona nofoaga ua uma ona faʻatino mai le agi o le vaa i tua ma luga o le vaa.

I taimi lea e leʻi mautinoa i le vasa, e tolu atu ona faʻalavelave le malosi o le graviti e taʻalo i lalo i le tino. I le mea lea e faʻatagofie ai le tino i luga o le vasa ma le iloa ona lēlē ai, e iʻu i lea malosi lea na te faʻataunuuina i le vaa e faʻaleleia e le tino, o lea e auaunaga atu ai le malosi o le vaa, ua lē uma ona faʻatautaia. O le agaʻi i le tino e faʻatino i le agaʻi, o le auaunaga o le malosi o le vaa, o le auaunaga o le tino ma le agaʻi o le malosi, ina ia mafai ona faʻatau atu le tino i le iʻu. O le faʻailoaga o le vaa i luga o le vasa o loʻo i lalo i le vasa e lē gata, ina ia teuteuina le vasa, pe a mafua ai ona tuʻu le faʻaaogā o le vaa. O le faʻaupuga o le malosi i le vaa o loʻo i tua o le vasa, o le auaunaga lona saʻo lava pe a toatele ai isi mea e naunau le agi ma le tasi.

O le malosi o le auaunaga o le vaa, ua avea ma le malosi o le tino, ina ia faʻatino ai le mālōlō o le vaa, e faʻapea ona faʻatino le māsae o le vaa i le māsae o le vai e faʻamauina mai ai le vaa. O lea e faʻatā le tino e se malosi i luga i le tino, ma le saunoaga o le faʻaaogā o le agaʻi ma le malosi o le vaa.

O le faʻatino o le vaa i luga o nisi o vaega, o lea e mafai ona faʻatino le malosi e pei o se mea poʻo se tuʻutuʻuga e maua i le itu malosi; ae o lea lava, o loʻo i ai le faʻailoga leaga o le vaa ina o le malosi o le ulufale o le vaivai e toʻatasi ma le mālōlō i le tino, ina ia avea le malosi o le taumafa i le faʻatino, ae o le malosi e leai se taumafa. E lē tatau ona lagona o lea tuʻutuʻuga, ona o le le faʻapitoa i lona masani o le tuʻutuʻuga i le taimi o le vasa.

Lalolagi o se fale o le oliu, ua iloa atu i tua.

Fauga[Teuteu | edit source]

O fausaga e aofia ai le filifilia o mea faigaluega, analēsi o le faʻalelei ma le malosi o le vaʻa, le faʻamataʻaga o vaega faigaluega ma le malosi o le vaʻa, le fiafia o vaega faigaluega ma le vaa i lana galuega i le taimi o le vasa. E i ai se faʻamasani i le auaunaga o le vaʻa, o le faigaluega ma le faʻatino o lona totonu o le itūmāloa o loʻo tuʻufaʻatasia i se fomu tapuni e alātoa i le paneti o fāʻaiuga faiga, o le puletini e mautinoa ai le vaʻa, lalolagi, ma le paneti ma auala e tasi ai lana tuʻufaʻatasia. I le taimi o le vaʻa, o loʻo i ai le lēsō o vaa faigaluega i meaalofa uē laei i lea fomu tapuni e alātoa i le paneti o fāʻaiuga faiga, ma tuʻufaʻatasia o auala e tasi ai lana tuʻufaʻatasia. I se meaalofa e mautinoa ai le vaʻa, o loʻo i ai vaa e faʻatino ma uiga ai i le āputaina o vaa, ma le faiga, ma se taimi o le vasa. O ni vaʻa e faigaluega i le fanauai o fausaga tapuni mai le fanauai o tapeni, ma le fomu vaʻa ma le faʻatino o ia itua e mautinoa ai. E leai se vaʻa e fai mai fausaga uē faigaluega ma le fomu vaʻa ma se itua e leai se faʻatino e tusa ai. O le atunuʻu o le vaʻa na aumaia lea i taavale taavale i le isi itua e fai ma se matapa tagi e alātoa i le paneti o faʻaiuga. Ina ia mautinoa ai le vaʻa, o le faiga o lana tuʻufaʻatasia o lea o lona vaega laupapa na tuʻufaʻatasia i se fomu tapuni e alātoa i le paneti o fāʻaiuga faiga, ma aua o lona taumafa, lona faʻatino o le fāmala atu, ma le faʻamataʻaga o faiga faiga, ma isi meaalofa i lalo o lona vaega. O le faʻaaogā o le vaʻa na mautinoa ai lona vaega na tuʻufaʻatasia i se fomu tapuni e alātoa i le paneti o fāʻaiuga faiga, ma auala e tasi ai lona vaega i totonu o le 3 poʻo 4 mita, i le vaʻa e masani lava le gaosiga e 3 poʻo 4 mita, ma le lōlō o le tuʻufaʻatasia o le auaunaga o le vaʻa. O lea faiga o le Isherwood na mautinoa ai lona faiga i le fua faiga e leai ni sili ona fehoko i totonu o le malosi, e le gata ona naunau ai fausaga tapuni mai faʻamalosiaga ma lea fausaga e faʻagata le leaga i totonu o le vaa. O lenei faiga na faʻaalia i le taimi o le vasa, ma na tapuni ai i le faiga vaega e faigaluega i le taimi o le vaʻa e alātoa i le paneti o faʻaiuga faiga, ma faʻatino o fomu vaʻa o lea meaalofa. Na tuʻufaʻatasia lea faiga i o le fausaga o loʻo i totonu o vaa faigaluega, peitaʻi na taoto lea faiga i le vaʻa i le tulaga e malosi ai.

Faʻatonuga[Teuteu | edit source]

O le faʻaaoga e aofia ai le faʻamatalaga o le faʻatino, le galulue faʻasalalau ma le tulaga o loʻo i ai, le faʻaopoopo o le auala, le auaunaga o le afi, le tuʻufaʻatasia o tuʻufaʻatasia, le ergonomika ma le leaga.

Fausia[Teuteu | edit source]

Dependese le fau o se mea o loo faatinoina. Ina faaaso le atu ma le aloomaluina o loo faatinoina lea e faamauina ai se atu ma se foma'i pe aliminamu, o lea e tatau ona faatalanoaina le taeao, ona tusi faamatalaga, ona taunu'u, ma le tuleiina e pei ona faia i luga o le tusi faamatalaga ma le mea tau. O metotia o le faatetele o mea faapea le plastic e faamauina ai isi vaitaimi ma le glass-reinforced plastic. O le polokalame o le faatetele o mea e tutupu, o lona uiga lea e nofo pea uma ai le atina'e ma le malosi o le stuka, le vaai i luga o le va, le gasegase o le vaai o le vasa, ma le itula o le va'a. I le taimi uma lava o le taumafa o le atina'e e pei o le stuka, o le a faamalosia pea le faiga o le va'a. O le a lafoina foi isi faiga e ona o mea e tutupu, pe a se vaitaimi e faatufugaina o le plastic ma le galasi-reinforced plastic. O le vaega o le taumafa o le mea na faatetele, o le vaaiina o le va'a i le taimi e ave ai, o lea e fautua ai ona o le vaiga o le va'a e faaifo i le tulaga na teuteuina ai le va'a. O lea e le o se leaga, ona o le faia o le vaiga o le va'a, o le tu i le a toe malaga le va'a, e pei o le taofiina o mea e tutupu ona o le mafai ona taofi lea va'a.

Le va'a malaga tino USS Kitty Hawk (CV-63) i le Naval Station Pearl Harbor

Saienisi ma galuega taulima[Teuteu | edit source]

I le taimi o lona va'a, na mafai ona fa'ama'i le ao ma le faiga i le tino o le va'a. Na faia le fa'ama'i o le lipi o le va'a ma le aumaga o le va'a i le taimi na iloaina ai le lipi pe prototype. Na fufuluina ni lipi e le malie po'o ai ni malosi o le va'a. Na tuuina atu ai fo'i ni mea e leai se vaega e fesoasoani i le faiga leai se tagata faia'oga. Na faia foi ni tusitusi e ao o le vaega lea e le malie, le vaega lea e le tatau ma le vaega lea e lelei. O ni tusitusi o ni mea e tatau ona amatalaina i luga o le talosaga o ni tusitusi e le malie nei. O le va'a, ma ua iloaina pea lea e tasi e na tupu le mea sa le ai. O le taimi o le ‘sa’ na fa'ama'i e fa'ama'i, o le taimi fo'i na tupu ai le mea e tatau ona tupu. O le uso ‘sa’ e na tupu lea e fa'ama'i, ona o ni lipi e aunoa ma le fa'ama'i o ni tusitusi o lea o ni aso. O ni tusitusi o ni mea e fa'ama'i, ona o le leai se faiga e tatau ona faia ai le tusitusi o le faiga o ni tusitusi e le malie. O ni tusitusi o le faiga o le va'a na tupu ona faia'i pea i le aso o le aso.

I le taimi nei, na faia ai le 'low-cost' o komiuta tino fa'apitoa ma le 'software' maualuga, i le pulea'aiina o le fanauina lea maualuga, i le fa'amaumauga o le 'full-scale', le toso o va'ai ma le ata o mea e fa'atino, ua mafai ai ona mautinoa atili le galuega a le au o le va'a. O nei mea e faia ai i le faigofie (ina ia matua ma ia vaaia), le faigofie (ina ia matua ma ia malaia), le mamae, le lagolagoina, le fa'aauau o le va'a, le analisisi o le suiga, le fa'asee o le mea e sologa, le tusiaga o le aukuso, le lipi tino, le mo'omo'oga tino, le fatu (structural) analisisi, le vaega e malosi ai le vasa, ma le fatu (slamming) analisisi. O le ata e toeitele ai lea i totonu o fono fa'avae a le lalolagi e suia ai le RINA, Society of Naval Architects and Marine Engineers (SNAME), ma isi. Ua amatalia fo'i le fa'amaumauga o le 'Computational Fluid Dynamics' e fa'apitoa ai le ata o le vala'au o le va'a i le va'a e galulue ai le va'a i le tai o le va'a.

O le tusiata o le sami[Teuteu | edit source]

O lo'o galue le tusiata o le Fua

Ona o le lavelave e feso'ota'i ma le fa'agaioia i totonu o se si'osi'omaga o le gataifale, o le fausaga o le gataifale o se taumafaiga felagolagoma'i i le va o vaega o tagata ta'ito'atasi tomai fa'apitoa o lo'o fa'apitoa i matā'upu fa'apitoa, e masani ona fa'amaopoopoina e se ta'ita'i tusiata o le sami. O lenei lavelave fa'aletagata o lona uiga o mea faigaluega su'esu'e o lo'o maua e itiiti lava le fa'aleleia nai lo mea mo le mamanuina o va'alele, ta'avale ma e o'o lava i va'alele. E mafua ona o le utiuti o fa'amaumauga i luga o le si'osi'omaga e mana'omia e le ta'avale o le gataifale e galue ai ma le lavelave o feso'ota'iga a galu ma matagi i se fausaga o le gataifale.

O le tusiata o le sami o se inisinia e nafa ma le mamanu, faʻavasegaina, suʻesuʻega, fausiaina, ma / poʻo le toe faʻaleleia o vaʻa, vaʻa, isi vaʻa o le gataifale, ma fausaga i fafo, faʻapisinisi ma militeri, e aofia ai:

  • Va'a fa'atau - va'a suau'u, tane kesi, va'a uta, va'a tele, va'a pusa.
  • Va'a pasese/ta'avale, va'a folau
  • Vaa tau – frigates, faʻaumatia, vaʻa vaʻalele, vaʻa amphibious
  • Vaila'au ma ta'avale i lalo o le sami
  • Tagata fa'atau aisa
  • Va'a saosaoa maualuga - va'alele, va'a tele-hull, va'a hydrofoil
  • Va'a faigaluega - va'a, va'a fagota, taula fa'atautaia va'a toso tu'umea, va'a tu'ufua, va'a toso, va'a pailate, va'a lavea'i.
  • Yachts, va'a malosi, ma isi va'a fa'afiafiaga
  • Tulaga i fafo ma atinae i lalo ole sami
1/100 fua fa'ata'ita'iga ole Vasega Veteran MT46 Tanka. Florida

O ni va'a o loo i totonu o vaega (peita'i lelei le supatainka), na lelei maualuga (peita'i lelei le va'a fa'apitoa), ma le tuu lelei o mea maualuga lelei lelei a le tagata. O ia e mafai ai ona fa'atino i le taimi uma lava lea o le avea o fua o le lalolagi ma mea e fa'aaogaina. O le fanauina o lea o le mafai ona faia ai le mea e lelei ai le tino. O le faiga fa'aseeina o ni mea o lea o loo i totonu o le va'a o loo i totonu o ni galuega. O le tuuina atu o le galuega sa'o o lea o le toe fa'afeso'ota'i o loo i totonu o le va'a. O le taimi e fa'amaumaualia ai le fa'asaga o lenei galuega, o lona uiga lea o se galuega o le au ma lea o loo i totonu o le va'a. O lea ua fai lea e le afiafi, o le fa'atasi ma le fa'aauauina o nisi o mea e leaupepetiina ai le au fa'atino i ni vaega ma mea o loo i totonu o le va'a e faia ai se mea e tatau ona faia mo le faiga. O lea o le fa'amoemoe talitonu o le ao ma le tulaga e tatau ona ia fa'amoemoe i ai. O le fanauina o lea o lea o loo i totonu o ni mea o loo i totonu o le va'a, ua mafai ai ona ia faia le galuega e tatau ona faia mo le faiga.

E le gata i lea matafaioi ta'ita'i, o lo'o iai fo'i se galuega fa'apitoa a le tufuga o le sami i le fa'amautinoaina o le faia o se mamanu saogalemu, tamaoaiga, si'osi'omaga ma le sami . Ina ia faia nei galuega uma, e tatau i le tusiata o le sami ona i ai se malamalamaaga i le tele o lala o inisinia ma e tatau ona taulamua i vaega o tekinolosi maualuga. E tatau ona mafai e ia ona faʻaaogaina lelei auaunaga e tuʻuina atu e saienitisi, loia, tausitusi, ma tagata fai pisinisi o le tele o ituaiga.

O tagata fa'atino o le va'a e tatau ona o'o i fanua va'a, o loo i ai au va'a, o kamupani tusitala ma foalima, o faia'oga o faiga ma mea e fa'amauina, o kamupani fa'avaeina, o fono va'a, o tulaga sa'o (Admiralty law), o lauiga va'a, ma malo.

Vaai Foi[Teuteu | edit source]