ʻO le Feagaiga Fou

From Wikipedia
(Redirected from 'O le Feagaiga Fou)

'O le Feagaiga Fou (gagana Eleni: Ἡ Καινὴ Διαθήκη, Hē Kainḕ Diathḗkē) o le vaega tele lona lua o le loka le Tusi Paia Kerisiano, o le vaega muamua o le Feagaiga Tuai, e faavae i luga o le Tusi Paia Eperu. O le talanoaina Eleni o le Feagaiga Fou o aoaoga ma tagata o Iesu, faapea foi ma mea na tutupu i le uluaʻi senituri Kerisiano. Kerisiano manatu faatasi i laua uma le Feagaiga Tuai ma le Feagaiga Fou o ni tusitusiga paia paia. Ua soo faatasi le Feagaiga Fou le faasalalauina o le faa-Kerisiano i le lalolagi atoa. E atagia ma avea o se punavai mo aoaoga Kerisiano ma le ola mama. Uma tuuina faitauga ma fuaitau tuusao mai le Feagaiga Fou ua tuufaatasia foi i le tusitusiga Kerisiano eseese. Ua uunaia Feagaiga Fou faalelotu, faafilosofia, ma faaupufai gaoioiga i Kerisiano, ma tuua se faailoga e le mafaagaloina i tusitusiga, faatufugaga, ma musika. O le Feagaiga Fou o se tuufaatasiga o galuega Kerisiano tusia i le tutusa gagana Eleni o le uluaʻi senituri, i taimi eseese e tusitala eseese, oe sa soo Iutaia anamua o Iesu. I tu masani toetoe Kerisiano uma i aso nei, o le aofia ai o le Feagaiga Fou o tusi e 27. Na tusia i le uluai tusitusiga i le uluaʻi senituri ma atonu o le lona lua o le Era Kerisiano, e masani e talitonu i ai i Koine Eleni, o le gagana masani o le Meititerane Sasae mai le Conquests o Alesana le Sili (335-323 TLM) seia oo i le 600 AD. Uma le galuega e iu lava ina amata ona tuufaatasia i le Feagaiga Fou e foliga mai ua tusia le silia faataamilo i le 150 TA. O le aofia ai o le Feagaiga Fou o:

  • Tala e fa o le olaga, e aoao atu ai, o le oti ma le toetu o Iesu, e taʻua "evagelia" (po o le "tala lelei" faamatalaga tau tupe);
  • Se tala o le Aposetolo 'matagaluega i le ekalesia anamua, e taʻua o le "Galuega a le Au Aposetolo", ma atonu na tusia e le tusitala lava lea e tasi e pei o le Talalelei a Luka, lea e faaauau pea;
  • Luasefulu ma le tasi tusi, e masani ona taua o le "tusi" mai Eleni "tusi", na tusia e tusitala eseese, ma e aofia ai aoaoga faavae Kerisiano, fautuaga, aoaoga, ma iugafono feteenaiga; ma
  • Se Faaaliga, o le Tusi o Faaaliga, o se tusi o valoaga, o loo i ai nisi faatonuga e fitu aulotu i le lotoifale o Asia Itiiti, ae o le tele o lo oi ai semiotics faaperofeta, e uiga i le taimi o le iuga.

'O le Tusi Pa'ia: O le Feagaiga Fou a lou tatou alii o Iesu Keriso[Teuteu | edit source]